Wilde planten in de stad
Zodra de zon zich zo uitbundig laat zien als de voorbije dagen, lijkt de natuur haast te jubelen van vreugde. Alles komt in beweging: kruiden schieten als pijlen uit de grond en vroege bloeiers toveren van de ene dag op de andere een levend palet …
Tijdens mijn verkenningstocht door de betoverende straten van Brugge ontdekte ik een wereld die vaak over het hoofd wordt gezien – de mysterieuze levens die zich vastklampen aan de oude muren van de stad. Terwijl ik langzaam mijn weg baande door smalle steegjes en langs …
Van april af ondergaat de natuur een majestueuze transformatie, waarbij de groeispurt van stedelijke flora ons haast de adem beneemt. Komende lente en zomer zullen we ons regelmatig wagen aan een safari in de stad, een avontuurlijke reis door de jungle van steen en beton. Hoewel we in uitgebreide artikelen de diversiteit van elke plant bespreken, laten we hier slechts een glimp zien van onze ontdekkingen door middel van een – hopelijk indrukwekkend – fotoverslag. Durf jij deze expeditie aan?
Klik op de foto’s om een groter formaat te bekijken, en keer terug naar deze pagina door linksboven op < te klikken.
Stinkende gouwe Chelidonium majus heeft een onaangename geur en bevat een oranjegeel melksap, dat uit iedere verwonding te voorschijn komt. Stinkende gouwe is moeilijk met andere planten te verwarren, zelfs niet vegetatief. Het oranjegele melksap en de geur verraadt in ieder stadium de identiteit van de plant.
Wie dacht dat de brandnetel niet in volle stadscentrum voorkomt heeft het mis. Dit exemplaar vond ik in hartje Brugge. Brandnetel (Urtica) is een plantengeslacht, waarvan in Nederland en België de grote brandnetel (Urtica dioica) en de kleine brandnetel (Urtica urens) voorkomen.
Het gewoon muursterretje is een mos dat in de stad vooral voorkomt op oude muren, kademuren, bruggen, beton enz…De plant komt op muren en stenen in de stedelijke omgeving over de hele wereld voor. Het mos vormt ongeveer 5 cm hoge kussentjes. In vochtige toestand is het geelgroen, maar droog zijn de bladeren zwartachtig van kleur. Door de lange witte haren en de spitse bladeren hebben de kussentjes dan een zwartgrijze kleur. De plant onderscheidt zich van de eveneens veel voorkomende gewoon muisjesmos (Grimmia pulvinata) door de langere seta (vruchtsteel) met een geelgroene kleur.
De kleine veldkers (Cardamine hirsuta) is een eenjarige plant uit de kruisbloemenfamilie (Brassicaceae). De planten zijn meestal groen, maar kunnen ook paars gekleurd zijn. Kleine veldkers is een vergeten wintergroente die veel vitaminen bevat. Het blad heeft een peperige smaak en kan worden gebruik in salades, in stamppot en als broodbeleg. Lees meer over de kleine veldkers: klik hier
De klimopereprijs (Veronica hederifolia), ook bekend als klimopbladereprijs, is een kleine, eenjarige plant met bloempjes in lichtblauw tot lila, slechts enkele millimeters groot. Op de kroonblaadjes zijn donkere streepjes te zien. Deze plant bloeit vroeg in het jaar, meestal in maart en april, in West-Europa. De bloemen groeien individueel en de stengels ontspringen vanuit de bladoksels. Zowel de botanische naam als de Nederlandse naam verwijzen naar de vorm van de bladeren, die lijken op die van klimop (Hedera helix), met handvormige gelobde bladen en een grotere lob in het midden. De bladeren zijn rond aan de basis. Over het algemeen gaat de plant in de zomer al snel achteruit.
De muurleeuwenbek (Cymbalaria muralis; synoniem: Linaria cymbalaria) behoort tot de weegbreefamilie (Plantaginaceae). Het is een plant die jaar na jaar terugkomt, met stengels die hangen of soms kruipen en tot 60 cm lang kunnen worden. De bladeren lijken op die van klimop, zijn enigszins vlezig, en hebben drie tot zeven lobben. De aparte bloemen zijn lichtpaars of licht violet van kleur en hebben twee lichtgele vlekjes. Deze bloemen zijn symmetrisch van beide zijden en zijn 0,8-1 cm breed. Ze groeien op lange stengels in de bladoksels. Muurleeuwenbek bloeit van begin april tot september.
We hadden het in een vorige bijdrage al over deze typische muurplant. Zie:
https://www.stadsplanten.be/muurleeuwenbek-cymbalaria-muralis/
Tuinwolfsmelk (Euphorbia peplus) is een eenjarige plant uit de wolfsmelkfamilie (Euphorbiaceae). De soort komt van nature voor in Midden-Europa en het Middellandse Zeegebied en is van daaruit over de hele wereld verspreid.
De planten van de Wolfsmelk-familie waren al ver voor onze jaartelling bekend in zowel Griekenland als China waar ze geneeskundig werden gebruikt. Bepaalde vormen van huidkanker (niet-melanoom) schijnen te genezen te zijn door een korte behandeling met sap van tuinwolfsmelk, maar dit is nog in een experimentele fase en is op slechts 36 patiënten getest. (Bron: Wikipedia)
Vogelmuur (Stellaria media) is een lage, eenjarige plant uit de anjerfamilie (Caryophyllaceae). De bloeitijd loopt van januari tot december met een piek in het voorjaar. Vogelmuur is ook makkelijk te herkennen aan de kleine witte bloemen die het gehele jaar zichtbaar zijn. De bloemen staan breed open en doen denken aan een soort ster. De botanische naam Stellaria komt dan ook van het Latijnse stella, wat ster betekent.
Over vogelmuur hadden we het onlangs uitgebreid: Klik hier
Zandraket (Arabidopsis thaliana) is een eenjarige plant uit de kruisbloemenfamilie (Brassicaceae). Het aantal chromosomen in een diploide cel is 10 (2n = 10). De soort wordt veel gebruikt voor genetisch onderzoek. Het was de eerste plant waar het gehele genoom van is ontrafeld.
Over de zandraket hadden we het al eerder. Klik hier.
Klein glaskruid (Parietaria judaica) is een vaste plant die behoort tot de brandnetelfamilie (Urticaceae). In Brugge komt deze plant overal in de stad op muren, kademuren en tegen de gevesl op het voetpad voor. Momenteel bloeit de plant met minuscule bloempjes. Je moet echt een plantenloep gebruiken om ze te kunnen zien.
Klein glaskruid verschilt van groot glaskruid (Parietaria officinalis) door de niet-holle stengel.
Over klein glaskruid hadden we het reeds eerder. Klik hier!
Alle informatie is te vinden op Wikipedia en op deze website.
Langs de steegjes en tussen de gevels van de stad fladdert de zandraket vrolijk rond. Het is zo’n onopvallend wezentje dat je het gemakkelijk over het hoofd ziet als je last hebt van ‘plantenblindheid’, hoe alomtegenwoordig het ook is. Met zijn kleine bladrozet en een …
