Wilde planten in de stad
Ik kreeg vandaag het herfstnummer van het magazine “Kruidentaal” toegestuurd. Op pagina 26 tot 29 is mijn artikel over de “Gebedskaarten voor planten” te vinden. De Groene draad die dit nummer verbindt is balans en evenwicht. Precies dat wat de herfst ons zo duidelijk laat …
Met de Kruidenfluisteraar wil ik mensen opnieuw in contact brengen met de kracht, schoonheid en symboliek van wilde kruiden uit onze streken. Elke plant draagt een verhaal in zich – een geur, een herinnering, een helende kracht, een zachte troost. Via korte gebeden, bezinnende teksten en poëtische …
De Nigon Wyrta Galdor — de “Nine Plants Spell” of – in de volksmond – de “Nine Herbs Charm” is een Oudengels genezingsgebed, een krachtige spreuk om wonden te helen. Dit ritueel is vastgelegd in het eeuwenoude manuscript Harley MS 585 (pagina’s 160r–163r), beter bekend als de “Lacnunga”, dat teruggaat tot de 9de of 10de eeuw.
Het gebed ademt de sfeer van de tijd vóór het christendom, waarin de kracht van de natuur werd geëerd, het getal negen een magische betekenis droeg, en de Germaanse god Odin — in het Oudengels Wōden — werd aangeroepen om te waken over genezing en bescherming.
Op de website Nigon Wyrta Galdor vind je de integrale tekst in verschillende vertalingen terug.
https://www.mimisbrunnr.info/nigon-wyrta-galdor
Geïnspireerd door deze oude, magische tekst willen we – in de geest van de kruidenfluisteraar – een reeks gebedskaarten voor planten creëren. Elke kaart is geworteld in de geneeskrachtige werking en het rituele gebruik van de plant zoals men die vroeger kende. Het is de bedoeling de galerij in de toekomst stelselmatig uit te breiden.
Alle afbeeldingen zijn beschikbaar in hoge resolutie, zodat u ze kunt downloaden en afdrukken voor persoonlijk gebruik.
Let op: alle kaarten zijn eigendom van © 2025 Marc Willems en © De Kruidenfluisteraar. We vragen je vriendelijk het copyright te respecteren bij het delen. De kaarten mogen in geen geval gebruikt worden voor drukwerk.
“De Kruidenfluisteraar” is ook te vinden op Facebook: https://www.facebook.com/dekruidenfluisteraar
Marc Willems is met “Wilde planten in Brugge” ook te vinden op: https://www.facebook.com/Wildeplanteninbrugge/
op Instagram: https://www.instagram.com/stadsplanten/
en op Pbase: https://pbase.com/marcwillems/wilde_planten (1500 plantenfoto’s, © Marc Willems)
Bijvoet (Artemisia vulgaris) gold als een krachtig magisch en geneeskrachtig kruid. Het werd gebruikt tegen spijsverteringsklachten, menstruatieproblemen en uitputting. In rituelen fungeerde het als beschermkruid tegen boze geesten, nachtmerries en betoveringen. Reizigers droegen bijvoet in hun schoenen voor uithouding en bescherming. Tijdens midzomerrituelen werd het verbrand of gedragen als krans om het kwade te weren. In droommagie hielp het om visioenen en heldere dromen op te wekken. Bijvoet werd geassocieerd met de maan en de vrouwelijke kracht, en stond symbool voor intuïtie, grensoverschrijding en innerlijke bescherming. Een wachter tussen werelden, die leidt, zuivert en beschermt.
Brandnetel (Urtica dioica) werd al vroeg gewaardeerd om zijn zuiverende en versterkende werking. Het diureticum reinigde bloed en lichaam, en werd ingezet bij reuma, jicht, huidproblemen en voorjaarsmoeheid. In de volksgeneeskunde was het een krachtig tonicum, vol ijzer en levenskracht. Ritueel stond brandnetel voor bescherming en terugslag: men hing het aan deuren of wierp het in het vuur om kwaad af te weren of naar de afzender terug te sturen. Brandnetel symboliseerde weerbaarheid, zuivering en kracht uit tegenslag. Een prikkelende bondgenoot die leert dat heling soms begint met pijn—en dat wat prikt, ook beschermt.
Duizendblad (Achillea millefolium) werd van oudsher ingezet als wondkruid, vooral om bloedingen te stelpen en wonden te helen. Het werkte ook tegen maagklachten, koorts en menstruatiepijn. In de volksgeneeskunde werd het beschouwd als een versterkend en balancerend kruid, zowel lichamelijk als geestelijk. Ritueel diende het als beschermkruid: het werd bij zich gedragen tegen negatieve invloeden en op drempels gelegd om huis en haard te zegenen. In liefdesmagie gebruikte men het om trouw en harmonie te bevorderen. Duizendblad symboliseerde moed, bescherming en genezing—een trouwe metgezel voor strijders, reizigers en wie kracht zocht in onrustige tijden.
Kamille (Matricaria chamomilla) werd traditioneel gebruikt als kalmerend kruid bij slapeloosheid, angst, spijsverteringsklachten en ontstekingen. Kamillethee verzachtte maag en zenuwen, terwijl kompressen gebruikt werden voor huid- en oogproblemen. In de volksgeneeskunde stond kamille bekend als een zachte genezeres, vooral bij kinderen en zieken. Ritueel werd ze gebruikt om vrede, zuivering en bescherming te brengen. Men strooide haar soms rond het huis of in het badwater om spanningen weg te nemen. Kamille symboliseerde rust, tederheid en het herstellende licht van de zon. Een bloem van vrede, die zachtheid brengt waar onrust woedt, en licht waar verdriet woont.
Weegbree… voor wie even de weg kwijt is
Smalle weegbree (Plantago lanceolata) was een belangrijk wond- en ademhalingskruid. De bladeren werden gebruikt om snijwonden te stelpen, insectenbeten te verzachten en hoest of keelklachten te verlichten. In de volksgeneeskunde gold het als een “wegwachter” die genezing bracht waar mensen liepen. Ritueel werd het beschouwd als beschermer tegen gif, beten en vervloekingen. In oude bezweringen werd het aangeroepen als krachtig helend kruid. Weegbree symboliseerde veerkracht, bescherming en verbondenheid met de aarde. Trouw, sterk en altijd nabij—een stille genezer langs het pad van reizigers, pelgrims en zoekers.
Toen ik onlangs aan het grasduinen was voor mijn nieuwe Facebookpagina “De Kruidenfluisteraar”, stootte ik op een intrigerend weetje: gewone kamille zou één van de “negenkruiden” zijn. De wat…? Mijn aandacht was meteen gewekt. Wat waren die mysterieuze negen? Nieuwsgierig dook ik dieper in de wortels van dit …