Een bos vol mos
Overal waar je kijkt, vind je groen! In elke stad is er wel een stadspark, en als dat er niet is dan is in de wijde omgeving wel een stadsbos te vinden. Stadsleven vermengd met natuurpracht, en wij waren er klaar voor. Onze bestemming? Het weelderige, bosrijke gebied ten zuiden van Brugge, met pareltjes zoals Beisbroekbos, domein Tudor en de betoverende abdijbossen van Zevenkerken. Onze missie? Mossen spotten! En geloof me, we werden overladen met een overvloed aan deze prachtige planten. Het was een dag vol verwondering en ontdekkingen, waarbij we ons één voelden met de natuur om ons heen.
Fraai haarmos (Polytrichum formosum)
Van de haarmossen is het fraai haarmos het meest aan bos gebonden. De vaak uitgestrekte donkergroene zoden zijn praktisch in elk bos aanwezig in zandgebieden langs de kust en in het binnenland.
Fraai haarmos is een zodevormende plant met tot 15 cm lange, rechtopstaande, meestal onvertakte stengels. De stengelblaadjes zijn 9 tot 12 mm lang, lijnlancetvormig, donkergroen, aan de basis lichter gekleurd en schedevormend. In het bovenste deel van het blad vult de bladnerf bijna het hele blad.
Gewoon haarmos of fraai haarmos lijken sterk op elkaar. Gewoon haarmos kan tweemaal zo lang worden als Fraai haarmos en heeft vaak een lichtere groene kleur dan het diep donkergroene Fraai haarmos. Het blad van Gewoon haarmos is smaller dan dat van Fraai haarmos. Meer uitleg over de verschillen vindt u op de website https://www.yavannah.nl
Meer informatie:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Fraai_haarmos
https://waarnemingen.be/species/17547/
https://www.verspreidingsatlas.nl/2924#
https://www.yavannah.nl/infoteksten/haarmos/haarmos.php
Gesnaveld kauwtjesmos (Hypnum cupressiforme)
Ken je het prachtige gesnaveld klauwtjesmos? Het is als een superster onder de mossen, je vindt het overal en het ziet er altijd geweldig uit! Met zijn weelderige, platliggende stengels vormt het een soort groene mat die de natuur echt opfleurt. En wist je dat die stengels wel tot 10 cm lang kunnen worden? Ze zijn plat en bedekt met delicate blaadjes die ze extra charmant maken.
Maar er is meer! Dit mos heeft een interessante eigenschap: het heeft zowel mannelijke als vrouwelijke voortplantingsorganen, maar die zitten op verschillende planten. Dat maakt het hele voortplantingsproces nog boeiender, toch?
En laten we het even hebben over dat opvallende dekseltje, de operculum! Het sluit het sporenkapsel af op een glamoureuze manier, als een modeaccessoire uit de natuur.
Dus, de volgende keer dat je een wandeling maakt, neem even de tijd om dit gesnaveld klauwtjesmos te bewonderen. Het zal je zeker fascineren met zijn unieke uitstraling en interessante eigenschappen!
De botanische naam Hypnum heeft een coole afkomst! Het komt eigenlijk van Hypnos, die oude Griekse dude die de baas was over slaap – ja, de echte slaap! Waarom? Omdat dit mos vroeger werd gebruikt als vulling voor kussens en matrassen, echt waar!
En dan hebben we de soortaanduiding cupressiforme. Klinkt als een mondvol, toch? Maar eigenlijk is het gewoon Latijn voor ‘cipres-vormig’. Dus, stel je voor dat je een stukje mos hebt dat eruitziet als een mini-cipres. Hoe cool is dat?
Dus, als je ooit de botanische wereld in duikt en je ziet Hypnum cupressiforme, dan weet je nu dat het meer is dan alleen maar een naam – het is een stukje geschiedenis en een vleugje natuurlijke flair!
Meer informatie op:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gesnaveld_klauwtjesmos
Heideklauwtjesmos (Hypnum jutlandicum)
Dit mos is echt verbazingwekkend! Het doet het geweldig goed in allerlei verschillende omgevingen, zoals zure heidegebieden, moerassen en droge, schrale graslanden. En weet je wat echt bijzonder is? Het kan zelfs groeien op de grond bij bomen met zure schors en op dode, omgevallen bomen. Het lijkt niet te worden tegengehouden door dingen als verzuring, uitdroging of bemesting – eigenlijk lijkt het er juist van te profiteren! Het is net alsof dit mos een soort superkracht heeft ontwikkeld waardoor het kan gedijen in omstandigheden waar andere planten het moeilijk zouden hebben. In het bos van de Sint-Andriesabdij komt het vaak voor.
Als je door het bos wandelt kan je het heideklauwtjesmos eigenlijk niet missen. Het vormt prachtige matten met zijn stengels die liggen of half opgericht zijn en wel tot 10 cm lang kunnen worden. Ze vertakken zich op een onregelmatige manier en zijn bedekt met bladeren die mooi plat zijn. De stengelblaadjes zijn bleekgroen en zien eruit als kleine ovaaltjes of lancetvormige blaadjes die soms recht en soms een beetje gebogen zijn, net als kleine sikkelvormige kunstwerkjes!
Wat dit heideklauwtjesmos nog spannender maakt, is dat het soms lastig te onderscheiden is van zijn neefje, het gesnaveld klauwtjesmos. Vooral als ze nog jong zijn lijken ze erg op elkaar. Maar weet je hoe je ze kunt onderscheiden? Het heideklauwtjesmos heeft een bleekgroene kleur terwijl het gesnaveld klauwtjesmos meer grasgroen is en vaak een vleugje rood heeft. De stengels zijn duidelijk afgeplat bebladerd. Bovendien groeit het heideklauwtjesmos zelden op bomen, dus dat is ook een handige hint!
Dus, als je de volgende keer door de natuur wandelt en je ziet een prachtige mat van heideklauwtjesmos, stop dan even en bewonder deze wonderlijke plant.
Meer informatie op:
https://www.ecopedia.be/planten/heideklauwtjesmos
https://nl.wikipedia.org/wiki/Heideklauwtjesmos
Het kussentjesmos (Leucobryum glaucum)
Oké, dus je bent in het bos en je denkt: “Laat ik eens gek doen en van het gebaande pad afgaan!” Dus daar stap je, tussen de bomen door, en ineens zie je het kussentjesmos! Serieus, die naam is echt op z’n plaats. Het ziet eruit als kleine kussentjes verspreid over de grond. Misschien gebruiken de kabouters ze wel als hoofdkussentjes als ze een dutje willen doen. Wie weet liggen er zelfs een paar te snurken terwijl jij voorbij wandelt!
Dit mos is echt een superheld als het gaat om droogte! Het is echt een kampioen in het overleven zonder water. Wanneer het in contact komt met water van boven de grond, zuigt het dit water op en verandert het van kleur naar een opvallend grijsgroen. Maar, wanneer het een tijdje droog blijft, worden de bladeren licht van kleur en krijgen ze een coole blauwgroene tot zelfs witgele tint, allemaal omdat de speciale hyaliene cellen hun water verliezen.
Dus, dit mos is als een echte actieheld in een droge wereld! Het is net alsof het een ingebouwd watersysteem heeft waarmee het kan aanpassen aan de omstandigheden. Echt geweldig, toch? Dit mos is absoluut een natuurlijke wonder dat bewondering verdient!
Geplooid snavelmos
Had je ooit gehoord van het geplooid snavelmos? Ik nog niet! Dit buitengewone bladmos, behorende tot de familie Brachytheciaceae, gedijt op voedselrijke humeuze bodems in weelderige bossen, maar ook op stoere rotsen en rond de voeten van bomen! Ik vond het hier in de bossen van de Sint-Andriesabdij Zevenkerke.
Het geplooid snavelmos vormt weelderige, groene tapijten die glanzen als smaragden en zich vaak uitstrekken tot wel 5 cm hoog! Zijn kenmerkende stijf afstaande driehoekige bladeren sieren de grillig vertakte planten die samen losse, weelderige weefsels vormen. En wist je dat als je goed kijkt met een loep, je de prachtige lengteplooien van de stengelbladeren kunt zien? Het is werkelijk een natuurlijk meesterwerk om van te genieten!
https://nl.wikipedia.org/wiki/Geplooid_snavelmos
Gewoon dikkopmos
Dit opmerkelijk lid van de Brachytheciaceae-familie is overal ter wereld te vinden! Een kosmopolitische wonder dat in de meest uiteenlopende leefgebieden en op een breed scala aan substraten gedijt. En raad eens waar ik het ontdekte? In het centrum van Brugge prijkte het trots op een majestueuze boomstam in het Astridpark.
Maar dat is nog niet alles. Het gewoon dikkopmos pronkt met weelderige sporofyten die overvloedig aanwezig zijn. Zijn sporenkapsels, eerst groen van kleur, transformeren bij rijpheid tot een verleidelijk roodbruin, gekromd en elegant, rustend horizontaal of schuin op een ruwe, lange steel.
Dit fascinerende mos gedijt op een verbazingwekkend scala aan substraten – van voedzame bodems tot levenloos hout, van schors tot rotsen, zelfs op stenen muren en afval. En alsof dat nog niet genoeg is, voelt het zich net zo thuis op zonovergoten open plekken als in de beschutting van schaduwrijke hoekjes. Het is geen wonder dat dit mos zo’n algemene verschijning is, zelfs in de weelderigste gazons!
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gewoon_dikkopmos
Een bos vol mossen photoshoot
Natuurlijk zijn er nog veel meer coole mossen te ontdekken in het bos (of park). Het zou te gek zijn om ze allemaal hier te beschrijven. Daarom gaan we ons nu beperken tot een teaser van een epische photoshoot die we in de toekomst zullen blijven aanvullen. Dus, als je meer wilt zien, moet je zeker terugkomen naar deze pagina. Blijf nieuwsgierig en laat je verrassen!
Discover more from Stadsplanten
Subscribe to get the latest posts to your email.
Veel groen in deze grijze wintermaanden… Goed dat deze plantjes de nodige aandacht krijgen.