28 mei 2024

De verborgen krachten van het madeliefje

Ik ga een overbodige vraag stellen: “Wie kent het madeliefje niet?”

Natuurlijk kennen we dat lieflijke plantje allemaal. Het madeliefje (Bellis perennis) straalt in al zijn eenvoudige pracht. Iedereen kent dit charmante bloemetje, dus een uitgebreide beschrijving is overbodig. Deze schoonheid bloeit bijna het hele jaar door, behalve wanneer het vriest. Ze gedijt op vochtige, voedselrijke grond die vaak betreden, beweid of gemaaid wordt.

De botanische naam, ‘Bellis perennis’, is prachtig passend: ‘Bellis’ komt van het Latijnse ‘bellus’, wat ‘mooi’ betekent, en ‘perennis’ betekent ‘eeuwig’. Het madeliefje wordt dus treffend “zij die eeuwig mooi is” genoemd.

De naam ‘Bellis’ heeft ook een betoverende mythische oorsprong. Volgens de legende danste de boomnimf Belides op een dag met haar geliefde Ephigeus. Vertumnus, de god van de boomgaarden, kreeg een oogje op haar. Om aan zijn ongewenste avances te ontsnappen, veranderde Belides zichzelf in een madeliefje.

Ook de Nederlandse naam ‘madeliefje’ heeft een mooie oorsprong. Deze verwijst naar het oud-Nederlandse woord ‘made’, dat weide of grasland betekent (vergelijkbaar met het Engelse ‘meadow’).

Kortom, het madeliefje is niet alleen een symbool van eeuwige schoonheid, maar draagt ook een rijke geschiedenis en poëtische verhalen met zich mee.

De verborgen krachten van het madeliefje

Maar wist u dat het madeliefje ook geneeskrachtige eigenschappen heeft? Onze mede-redacteur, Andrea Bleeker, heeft samen met Trudy van Diepen een fascinerende online kruidenles samengesteld, waarin de vele verborgen krachten van het madeliefje worden onthuld.

We nodigen u van harte uit om deze boeiende video op YouTube te bekijken. Ontmoet Andrea, Trudy en ontdek de wonderlijke wereld van het madeliefje.

https://www.youtube.com/watch?v=9zfYFf3WLso

Medicinale toepassingen van madeliefje

Bij inwendig gebruik helpen madeliefjes de weerstand verbeteren. Na een antibiotica- of penicillinekuur zorgen ze ervoor dat de darmflora herstelt. Er is in Nederland helaas weinig tot geen onderzoek naar de werking van madeliefjes gedaan. De kennis die hierover bekend is, stamt af van ervaringen van mensen. Zij hebben hun positieve ervaringen van generatie tot generatie doorverteld.

Zo worden madeliefjes gebruikt bij verkoudheidsklachten omdat het slijm sneller wordt afgevoerd en ontstekingen verminderen. Bij bronchitis, astma en keelontsteking kun je gebruik maken van de thee of tinctuur.

Volgens ervaringsdeskundigen zullen aften en ontstekingen in de mond verminderen wanneer je regelmatig langzaam op een vers blaadje kauwt of je mond spoelt met sterke madeliefjesthee.
Tenslotte heeft het kruid een werking op de bloedsomloop. Het wordt door natuurgeneeskundigen onder andere aangeraden als alternatieve bloedverdunner, bij hoge bloeddruk en bij spataderen. Het verdient de aanbeveling je bij deze klachten te laten begeleiden door een deskundige. (Bron: Andrea Bleeker)

Medicinale toepassingen van madeliefje — *Bron: Andrea Bleeker*

Ritueel gebruik

Van het madeliefje zijn ook enkele rituele gebruiken overgeleverd.

Volgens een Keltische legende strooiden de geesten van kinderen die bij of kort na de geboorte stierven madeliefjes over de aarde om hun bedroefde ouders te troosten. Dit vertederende verhaal gaf het madeliefje een bijzondere betekenis. In sommige delen van Engeland werd het als een slecht voorteken beschouwd om op een madeliefje te trappen. Het uitgraven van een madeliefje was nog riskanter, omdat men geloofde dat dit zou betekenen dat je kinderen niet voorspoedig zouden opgroeien. Een ander bijgeloof was dat een kind dat nog de borst kreeg niet meer zou groeien als het een madeliefje aanraakte.

Wat brengt de toekomst?

Het madeliefje werd ook vaak gebruikt als een ‘voorspellend kruid’, vooral in liefdesvoorspellingen. Wie heeft er niet ooit de blaadjes van een madeliefje afgetrokken, al zeggend: “Hij/zij houdt van mij, hij/zij houdt niet van mij...”? Een tip: de meeste madeliefjes hebben een oneven aantal lintbloemetjes, dus als je begint met de optie die je voorkeur heeft, is de kans groot dat je daarmee eindigt!

Een Engels orakelspelletje voorspelde op dezelfde manier wie je toekomstige echtgenoot zou zijn: “Rich man, poor man, farmer, thief, doctor, lawyer, Indian chief”. In sommige delen van Engeland legden meisjes madeliefjes onder hun hoofdkussen en hingen hun schoenen buiten het raam om van hun toekomstige minnaar te dromen.

In Duitsland en Nederland werd het madeliefje soms als een slecht voorteken gezien. Als het bloemetje in de lente rijkelijk bloeide, voorspelde dat een grote kindersterfte in de komende herfst. In Duitsland werd het madeliefje een tijdlang als zeer schadelijk beschouwd. In 1739 werd er zelfs een verordening uitgevaardigd om de plant uit te roeien. De Cleene en Lejeune (Compendium van Medicinale Planten in Europa) suggereren dat dit mogelijk te maken had met het gebruik van het madeliefje als abortivum.

Het madeliefje, met zijn betoverende verhalen en rijke geschiedenis, blijft een fascinerende plant die veel meer te bieden heeft dan alleen zijn mooie uiterlijk.

Belangrijke opmerking

Deze informatie is bedoeld als aanvulling op, niet ter vervanging van het advies van uw arts of zorgverlener. Deze informatie past mogelijk niet bij uw specifieke gezondheidssituatie. Deze site vervangt geen deskundig advies voor medische behandeling. Raadpleeg altijd een deskundig zorgverstrekker of arts. Lees daaromtrent onze disclaimer elders op deze website.