Wilde planten in de stad
Het “winteruur” staat voor de deur en dit betekent dat we voor een tijdje “op de pauzeknop” duwen. We maken volop plannen voor volgend jaar, maar de komende weken moet u dus geen nieuwe artikelen van ons verwachten. Vandaag zijn we tegelijk aangekomen bij …
Klein streepzaad (Crepis capillaris) – Groot streepzaad (Crepis biennis) – Gewoon biggenkruid (Hypochaeris radicata) – Vertakte leeuwentand (Scorzoneroides autumnalis) – Muizenoor (Pilosella officinarum) Vijf gele composieten op een rij: hoe hou je ze uit elkaar? In wegbermen, gazons, dijken en ruigten duiken vaak gele bloemen op die op het eerste gezicht allemaal op …
Gestreepte witbol (Holcus lanatus) is een algemeen voorkomend gras dat je vrijwel overal in Europa aantreft: in wegbermen, graslanden, gazons, ruigten en aan bosranden. Hoewel ze vaak wordt beschouwd als ‘gewoon gras’, is het in werkelijkheid een uitgesproken soort met zachte beharing, opvallende bloeiwijzen en een belangrijke ecologische functie.
Gestreepte witbol is een overblijvend gras dat 30 tot 100 cm hoog kan worden. De stengels en bladeren zijn opvallend zacht behaard, een zeldzaamheid onder grassen. De bladeren zijn breed en grijsgroen; ze voelen bijna wollig aan, wat de plant een zilverachtig aspect geeft — zeker bij dauw.
De bloeiwijze is een losse, pluimvormige aar die zich bij het rijpen opent en een lichtroze tot paarsige zweem krijgt. De bloei loopt meestal van mei tot juli. De pluimen zijn sierlijk en blijven lang staan, ook nadat de bloei voorbij is.
Het gras draagt de naam ‘gestreepte’ witbol omdat de aartjes fijne lengtestrepen vertonen, zichtbaar onder een loep. De ‘witbol’ verwijst naar de vaak bleke, lichtgrijze gloed over de bloeiwijze.
Gestreepte witbol is inheems in Europa, maar is ook geïntroduceerd in Noord-Amerika, Nieuw-Zeeland en andere gebieden. Ze groeit het best op voedselrijke, vochtige bodems, en is bestand tegen betreding en maaien. Ze is een typische soort van verarmde weiden, bermen, slootkanten en open plekken in loofbos.
In Vlaanderen en Nederland is het een van de meest voorkomende grassen in extensief beheerde graslanden en braakliggende terreinen. Ze kan dominant worden in vochtige hooilanden waar extensieve begrazing plaatsvindt.
De zachte beharing van de plant maakt haar minder geliefd bij vee, vooral als ze ouder wordt. Toch wordt ze in jong stadium wel gegeten, en komt ze voor in voedergrasland. Ecologisch is gestreepte witbol belangrijk als waardplant voor larven van verschillende motten, zoals het witboluiltje (Mythimna impura). Ook vogels gebruiken het zaad als voedselbron.
Doordat het gras zich snel vestigt via zaden én ondergrondse uitlopers, speelt ze een rol als pioniersoort op verstoorde gronden.
De soortnaam lanatus betekent ‘wollig’ en verwijst naar de zachte beharing. Het is een duidelijk onderscheidend kenmerk ten opzichte van bijvoorbeeld Holcus mollis (zachte witbol), die kruipt via ondergrondse uitlopers en meestal in bossen voorkomt.
De plant is in graslandbeheer niet altijd welkom, omdat ze de grasmat kan verarmen en andere soorten verdringen. Toch vormt ze ook bescherming tegen erosie, en biedt ze onderdak aan tal van insecten.
Vooral Gladde witbol Holcus mollis kan met Gestreepte witbol worden verward, maar Gladde witbol heeft een ijle bloeiwijze, bloeit later, is grijsgroener en heeft opvallend lange beharing op de knopen die sterk afsteken van de meestal ontbrekende beharing op de bladscheden en bladstengel. In vegetatieve toestand lijkt Gestreepte witbol veel op Zachte dravik Bromus hordeaceus , vooral qua beharing op bladschede en knopen en ook de ‘gestreepte’ bladscheden. Zachte dravik is echter een eenjarige soort die geen zoden of pollen vormt. In dichte vegetaties van beide soorten, die vaak ook bij elkaar groeien, is een vergissing echter snel gemaakt. (Wikipedia)
Hoewel gestreepte witbol geen tuinplant is in klassieke zin, duikt ze regelmatig op in ecologische tuinen, bermen en wilde hoekjes. Door haar sierlijke pluimen en haar zilverachtig aspect kan ze ook visueel bijdragen aan een natuurlijk ogende beplanting. Vooral in de vroege ochtend, als de dauw op de zachte aren blijft hangen, krijgt ze een haast etherische uitstraling.
De gestreepte witbol is een van de opvallendste grassoorten, zeker wanneer hij de hooilanden in groten getale siert met zijn roze tot lichtpurperen pluimen.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gestreepte_witbol
https://www.ecopedia.be/planten/gestreepte-witbol
https://www.naturetoday.com/intl/nl/observations/natuurkalender/species/plants/velvet-grass
https://wilde-planten.nl/gestreeptewitbol.htm
https://www.herbarium.be/plant/gestreepte-witbol-holcus-lanatus
https://waarnemingen.be/species/6872
Zowel op 20 september als op 11 oktober nam kruidenvrouw Katrien Cattoor ons mee op een ochtendlijke kruidenwandeling door Brugge. Katrien is niet alleen de auteur, maar ook de bezielster van De Kruidenspiegel, een werk waarin zij de verborgen taal en kracht van planten tot leven wekt. Met …
Er is een grote kans dat je dit plantje al ontelbare keren hebt gezien – of beter gezegd: dat je er achteloos overheen bent gestapt. Letterlijk. En geef toe, misschien ook een beetje figuurlijk. De liggende vetmuur (Sagina procumbens) is geen schreeuwerige verschijning. Geen flamboyante …
Twee jaar Stadsplanten.be: een ode aan groen in de stad
Het is feest op Stadsplanten.be! Vandaag blaast de website twee kaarsjes uit, en dat is een mooie gelegenheid om stil te staan bij wat in die twee jaar allemaal is bereikt. Sinds de lancering heeft de site zich ontpopt als een inspirerende bron voor iedereen die meer wil weten over de planten die onze stedelijke omgeving sieren.
Wat ooit begon als een bescheiden initiatief om stadsbewoners te verbinden met de natuur om hen heen, groeide uit tot een volwaardige digitale ontmoetingsplaats voor plantenliefhebbers. Van het kleurrijke bloemenperk tot het vergeten stoepplantje, Stadsplanten.be zet alles in de kijker wat groeit en bloeit in onze steden.
In precies twee jaar tijd hebben we zo’n 325 artikelen en 1768 foto’s toegevoegd. Zeg nu zelf… dat is niet min. Daarenboven zijn nagenoeg alle foto’s door mij zelf genomen.
Ontdekken en delen
De website nodigt bezoekers uit om op ontdekking te gaan. Elk plantje krijgt een eigen plek met duidelijke informatie, foto’s en tips over hoe het te herkennen is. Vaak krijgen we ook tips van lezers of foto’s toegestuurd. Vooral de community van enthousiaste stadsnatuurliefhebbers maakt het verschil: hun foto’s, verhalen en tips laten zien hoe rijk en verrassend de stad kan zijn.
Een jaar vol hoogtepunten
Het tweede jaar van Stadsplanten.be kende enkele mooie mijlpalen: van speciale themanummers rond gebedskaarten voor planten, plantenrituelen, korstmossen, planten in oude schilderijen , tot kruidenwandelingen en lezingen die plant en mens dichter bij elkaar brachten.
Kijk vooruit
Na twee jaar kijkt “Stadsplanten.be” niet alleen terug, maar vooral vooruit. Er staan spannende uitbreidingen op stapel: meer plantenwandelingen, workshops en misschien zelfs lezingen over de urbane flora of een fotowedstrijd om de mooiste of meest verrassende stadsplant in de spotlight te zetten.
Dank aan iedereen
Tot slot een welgemeend dankwoord aan alle bezoekers. Zonder jullie enthousiasme en interesse was deze digitale tuin nooit zo levendig geworden. Binnenkort, met het ingaan van het winteruur op het eind van de maand, duwen we even de pauze-knop in. Maar in het voorjaar 2026 zijn we er opnieuw. Op naar het derde jaar, vol nieuwe ontdekkingen, groene avonturen en bloeiende straten!
De vertakte leeuwentand (Scorzoneroides autumnalis, voorheen Leontodon autumnalis) is een vaste plant uit de composietenfamilie (Asteraceae), die vaak over het hoofd wordt gezien, maar bij nader inzien een verrassend boeiend lid van de inheemse flora is. Met haar zonnige, gele bloemen in de zomer en het …
Kransgras (Crypsis schoenoides) – een ogenschijnlijk bescheiden plantje – verovert in rap tempo de stedelijke landschappen van Vlaanderen en Nederland. Sinds haar eerste verschijning in 2004 heeft deze warmteminnende soort zich een vaste plek verworven in onze steden, alsof ze er altijd al thuishoorde. Oorspronkelijk …
