3 juni 2024

Ereprijs – deel 2

In deel 2 over ereprijs gaan we dieper in op het medicinaal gebruik.

Rembert Dodoens, ook bekend onder zijn gelatiniseerde naam Rembertus Dodonaeus (Mechelen, 29 juni 1517 – Leiden, 10 maart 1585)was een plantkundige en arts uit de Zuidelijke Nederlanden. In 1554 verscheen in het Nederlands zijn ‘Cruydeboeck’, een werk van 818 pagina’s met 715 afbeeldingen (200 nieuwe, de overige waren afkomstig uit De historia stirpium van Fuchs), en opgedragen aan Maria van Hongarije. Hij besprak daarin 1060 planten, die hij in zes groepen verdeelde. De geneeskruiden worden er – als derde groep, met 121 afbeeldingen – uitvoerig in beschreven.

Uit Dodoens’ Cruydeboeck.
Klik op de afbeeldingen om ze op groter formaat te bekijken.
Bron van de afbeeldingen: http://biolib.de/dodoens/

Cracht en werckinghe

“Eerenprijs es seer goet ghebruyckt tot die verstoptheyt ende weedom der nieren (als Paulus schrijft).

Eerenprijs in water ghesoden (gekookt) ende dat ghedroncken/ heylt (heelt) alle oude en versche wonden/ ende suyveret tbloet van alle quade corruptien ende vuyle verbrande vochticheden/ ende midts dijen es seer goet ghedroncken die scorft zijn/ die eenighe quade ruydicheyt/cleyn poxkens oft maseren hebben.

Water van Eerenprijs ghedestilleert met wijn ende menichmael overghehaelt tot dattet rootachtigh worde/ es seer ghepresen tot die oude hoesten/ uutdroginghen ende ghequetstheyt vander longhene/ want men schrijft van hen datter alle ulceratien/ sweeringhen ende quetsuren der longhene kan heylen.

Dat Eerenprijs wijfken es van ghelijcke natueren/ maer dat manneken es in alder manieren beeter en bequaemer.”

Medicinale toepassingen van mannetjesereprijs

Mannetjesereprijs verdient een ereplaatsje, want de Latijnse naam heeft niet voor niets officinalis in zich. Daarmee wordt aangegeven dat de plant als geneeskruid gebruikt werd in de apotheken. Ereprijs helpt bij vaste slijmen. Het helpt om ze op te lossen en is daarom handig bij verkoudheden, hoest, of als je last hebt van je luchtwegen.

Er zitten geen eetbare onderdelen aan deze plant maar er kan wel een thee van de blaadjes worden gedronken. Deze thee is bitter. Mannetjesereprijsthee kan goed werken bij de behandeling van astma omdat het meehelpt om slijmen op te lossen. Ook helpt een tasje thee van ereprijs bij zenuwen.

Infuus: 2 tot 3 kopjes per dag. Gebruik 1.5 gram kruid per kop thee.

Sommige mensen gorgelen met veronica om pijnlijke mond en keel te behandelen. Het wordt soms rechtstreeks op de huid aangebracht om voettranspiratie te stoppen, wonden te genezen en aanhoudende huidproblemen en jeuk te behandelen. Wellicht komt de legende die we in een vorige bijdrage besproken hebben van deze toepassing.

Zwakke en gevoelige personen gebruiken het als een maagmiddel dat zacht werkt en dat ook de spijsvertering bevordert want ereprijs is ook effectief bij maag- en darmproblemen. Recente studies hebben namelijk aangetoond dat ereprijsthee een effectieve preventieve behandeling kan zijn voor maagzweren.

Wat echt opmerkelijk is, is dat het geweldige resultaten biedt tegen zenuwachtigheid, vooral als die het gevolg is van mentale spanning. Een kopje voor het slapengaan kan echt wonderen verrichten vanwege zijn kalmerende effect, waardoor de geest helder wordt en duizeligheid verdwijnt. Als je het mengt met selderwortel, helpt het tegen zenuwzwakte en somberheid. Zelfs bij aandoeningen zoals geelzucht, nierstenen, reuma en jichtpijn blijkt ereprijs uitstekend te werken!

In gevallen van geelzucht, lever- en miltziektes wordt een mengsel aanbevolen: combineer 50 gram paardenbloemwortel, 25 gram wilde cichoreibloemen, 25 gram onze-lieve-vrouwebedstro en 50 gram ereprijs. Deze kruiden worden grondig gemengd. Drink elk jaar een tijdlang thee van (versgeplukt) ereprijs! Het vermindert niet alleen aderverkalking maar voorkomt het en geeft aan het lichaam nieuwe lenigheid door zijn bloedzuiverende werking.

Wat geweldig is, is dat mannetjesereprijs in oude kruidenboeken niet alleen wordt geprezen vanwege zijn geneeskrachtige eigenschappen bij wonden, maar ook specifiek bij ontstoken en langzaam helende wonden, vooral bij scheenbeenwonden. Eerst worden de wonden besprenkeld met de thee, gevolgd door een kompres gedrenkt in verse thee dat de hele nacht blijft zitten, waarna alles wordt verbonden.

Mannetjesereprijs is een volkomen veilig geneeskruid; er zijn geen bijwerkingen bekend als het in therapeutische doses wordt toegepast.

Hoewel Veronica-soorten traditioneel worden gebruikt vanwege hun antibacteriële werking, zijn er slechts een paar studies die het sterke antibacteriële effect ervan hebben aangetoond.

Veel auteurs veronderstelden ook dat de cytotoxische activiteit van Veronica-planten geassocieerd is met hun antioxiderende en ontstekingsremmende effecten. Studies die de therapeutische effecten van het geslacht Veronica bij mensen aantonen zijn echter schaars, met uitzondering van Veronica officinalis.

Groot Handboek Geneeskrachtige Planten

Een deel van de informatie over de in dit artikel genoemde geneesplant komt uit het boek “Groot Handboek Geneeskrachtige Planten” van Geert Verhelst. Dat is een handboek in de fytotherapie.

- Auteur: Dr. Geert Verhelst,

- Uitgave: BVBA Mannavita, Wevelgem, België

- ISBN 9789080778467

Geen geneeskundig advies

De informatie op deze website is alleen voor educatieve doeleinden. Deze site vertelt alleen over het traditionele gebruik van specifieke planten zoals vastgelegd in de geschiedenis. Vraag altijd advies aan een arts. Deze site vervangt absoluut geen deskundig advies voor medische behandeling. Raadpleeg altijd een deskundig zorgverstrekker of arts.

Lees daaromtrent onze uitvoerige disclaimer elders op deze website.