20 mei 2025

Een onverwachte ontmoeting met… linze?

Deze ochtend stond er iets heel gewoons op het programma: een postpakketje ophalen. Maar het is prachtig weer en ik besloot er een klein avontuur van te maken. “Waarom geen omwegje? Wie weet wat ik onderweg tegenkom?” dacht ik. En zoals wel vaker wanneer ik zoiets denk, gebeurde het ook.

Mijn omzwerving bracht me in de Twijnstraat, een charmante steeg in de Brugse binnenstad, waar het verleden in de gevels woont en de stoepen vaak verrassingen verbergen. En ja hoor — tussen een randje muur, een tros muurfijnstraal en wat stadsgroen, viel mijn oog plots op iets dat me deed stilstaan: een plantje met fijn geveerde blaadjes, tere lichtpaarse bloempjes, en rankende stengels. Ik wist niet meteen wat het was, maar dan komt mijn goede vriend ObsIdentify me altijd ter hulp: linze (Lens culinaris). Ik kon het amper geloven. Linze? Hier gewoon op het trottoir!?!

Linze is een peulvrucht die je eerder verwacht in droge landbouwvelden van Zuid-Europa of de Levant, maar niet tussen de straatstenen van Brugge. En toch stond ze daar. Fier en stil; alsof ze er altijd al was geweest. Een ontsnapte cultuurplant? Een zaadje uit een moestuin, een composthoop, een vogelmaag? Wie zal het zeggen?

Dergelijke vondsten toveren elke stadswandeling om tot een ware mini-expeditie. Brugge laat zich opnieuw van haar betoverende kant zien. Wie had gedacht dat een linze uitgerekend hier, tussen de straatstenen van de binnenstad, zou opduiken? Zulke verrassende “close encounters” maken het meer dan de moeite waard om met open ogen door de stad te dwalen — want overal, zelfs op de minst verwachte plekken, borrelt de wilde zomernatuur omhoog. Elke spriet, elk bloempje vertelt een verhaal — je hoeft het alleen maar te willen zien.

Voorkomen

Gewone linze komt niet in het wild voor in Vlaanderen. Het gaat om een gecultiveerde peulvrucht, die al sinds de prehistorie door de mens wordt verbouwd. De oorsprong van de linze ligt in het vruchtbare Halvemaangebied in het Nabije Oosten en delen van Centraal-Azië, waar ze behoort tot de oudst bekende gecultiveerde gewassen.

De wilde voorouder van de linze, Lens culinaris subsp. orientalis, groeit nog steeds spontaan in regio’s zoals Turkije, Syrië, Libanon, Israël, Jordanië, Irak, Iran en Afghanistan, en verder oostwaarts in delen van Centraal-Azië. Deze wilde soort komt niet van nature voor in Europa, en dus ook niet in Vlaanderen (bronnen: Wikipedia, Kew Gardens, biodiversityexplorer.info).

In België, en met name in Vlaanderen, wordt linze op kleine schaal geteeld, vooral in het kader van biologische landbouwprojecten of als onderdeel van mengteelten met gewassen als granen. Deze teelten zijn echter beperkt in omvang en geografisch gespreid.

Enkele kenmerken

Bladeren: geveerd met meerdere ovale blaadjes, typisch voor linze en verwante soorten binnen de vlinderbloemigen.

Bloemen: klein, witachtig met een zweem van paars – ook typisch voor linze.

Peulen: duidelijk zichtbaar, met een vorm die goed past bij Lens culinaris.

Groeivorm: zwak klimmend of liggend, met fijne rankjes – nog een typisch kenmerk van de linze.

De aannwezigheid van linze op de stoep in de Twijnstraat wijst op een stedelijk microklimaat dat tijdelijk gunstig kan zijn voor warmteminnende soorten.

Conclusie

Het lijkt zeer waarschijnlijk dat het hier gaat om een verwilderde linzeplant. Hoewel dat uitzonderlijk is, is het niet onmogelijk. Mogelijke verklaringen:

Zaden afkomstig van een nabijgelegen moestuin, stadstuin of schoolproject.
Voerzaad dat per ongeluk gekiemd is (linzen zitten soms in vogelvoer).
Overgebleven zaden van een ecologisch landbouwproject.

Als het effectief om Lens culinaris gaat, is dit een zeldzame spontane vondst in Vlaanderen.