Wilde planten in de stad
Met het mooie, zachte weer van de voorbije dagen zijn de planten werkelijk uit de startblokken geschoten. Een fotoverslagje. Klik op de foto om een groter formaat te bekijken. Scherpe boterbloem (Ranunculus acris) De boterbloemen zijn er ook al vroeg bij. In het Prinselijk begijnhof …
Uiteraard is de boshyacint geen typische stadsplant, maar een bosplant. Toch zijn ze hier en daar in de stadsparken te vinden. Meestal vindt men in de stedelijke agglomeratie (of in tuincentra) echter de Spaanse hyacint (Hyacinthoides hispanica). In het Begijnhof te Brugge zijn – wellicht …
Van april af ondergaat de natuur een majestueuze transformatie, waarbij de groeispurt van stedelijke flora ons haast de adem beneemt. Komende lente en zomer zullen we ons regelmatig wagen aan een safari in de stad, een avontuurlijke reis door de jungle van steen en beton. Hoewel we in uitgebreide artikelen de diversiteit van elke plant bespreken, laten we hier slechts een glimp zien van onze ontdekkingen door middel van een – hopelijk indrukwekkend – fotoverslag. Durf jij deze expeditie aan?
Klik op de foto’s om een groter formaat te bekijken, en keer terug naar deze pagina door linksboven op < te klikken.
Stinkende gouwe Chelidonium majus heeft een onaangename geur en bevat een oranjegeel melksap, dat uit iedere verwonding te voorschijn komt. Stinkende gouwe is moeilijk met andere planten te verwarren, zelfs niet vegetatief. Het oranjegele melksap en de geur verraadt in ieder stadium de identiteit van de plant.
Wie dacht dat de brandnetel niet in volle stadscentrum voorkomt heeft het mis. Dit exemplaar vond ik in hartje Brugge. Brandnetel (Urtica) is een plantengeslacht, waarvan in Nederland en België de grote brandnetel (Urtica dioica) en de kleine brandnetel (Urtica urens) voorkomen.
Het gewoon muursterretje is een mos dat in de stad vooral voorkomt op oude muren, kademuren, bruggen, beton enz…De plant komt op muren en stenen in de stedelijke omgeving over de hele wereld voor. Het mos vormt ongeveer 5 cm hoge kussentjes. In vochtige toestand is het geelgroen, maar droog zijn de bladeren zwartachtig van kleur. Door de lange witte haren en de spitse bladeren hebben de kussentjes dan een zwartgrijze kleur. De plant onderscheidt zich van de eveneens veel voorkomende gewoon muisjesmos (Grimmia pulvinata) door de langere seta (vruchtsteel) met een geelgroene kleur.
De kleine veldkers (Cardamine hirsuta) is een eenjarige plant uit de kruisbloemenfamilie (Brassicaceae). De planten zijn meestal groen, maar kunnen ook paars gekleurd zijn. Kleine veldkers is een vergeten wintergroente die veel vitaminen bevat. Het blad heeft een peperige smaak en kan worden gebruik in salades, in stamppot en als broodbeleg. Lees meer over de kleine veldkers: klik hier
De klimopereprijs (Veronica hederifolia), ook bekend als klimopbladereprijs, is een kleine, eenjarige plant met bloempjes in lichtblauw tot lila, slechts enkele millimeters groot. Op de kroonblaadjes zijn donkere streepjes te zien. Deze plant bloeit vroeg in het jaar, meestal in maart en april, in West-Europa. De bloemen groeien individueel en de stengels ontspringen vanuit de bladoksels. Zowel de botanische naam als de Nederlandse naam verwijzen naar de vorm van de bladeren, die lijken op die van klimop (Hedera helix), met handvormige gelobde bladen en een grotere lob in het midden. De bladeren zijn rond aan de basis. Over het algemeen gaat de plant in de zomer al snel achteruit.
De muurleeuwenbek (Cymbalaria muralis; synoniem: Linaria cymbalaria) behoort tot de weegbreefamilie (Plantaginaceae). Het is een plant die jaar na jaar terugkomt, met stengels die hangen of soms kruipen en tot 60 cm lang kunnen worden. De bladeren lijken op die van klimop, zijn enigszins vlezig, en hebben drie tot zeven lobben. De aparte bloemen zijn lichtpaars of licht violet van kleur en hebben twee lichtgele vlekjes. Deze bloemen zijn symmetrisch van beide zijden en zijn 0,8-1 cm breed. Ze groeien op lange stengels in de bladoksels. Muurleeuwenbek bloeit van begin april tot september.
We hadden het in een vorige bijdrage al over deze typische muurplant. Zie:
https://www.stadsplanten.be/muurleeuwenbek-cymbalaria-muralis/
Tuinwolfsmelk (Euphorbia peplus) is een eenjarige plant uit de wolfsmelkfamilie (Euphorbiaceae). De soort komt van nature voor in Midden-Europa en het Middellandse Zeegebied en is van daaruit over de hele wereld verspreid.
De planten van de Wolfsmelk-familie waren al ver voor onze jaartelling bekend in zowel Griekenland als China waar ze geneeskundig werden gebruikt. Bepaalde vormen van huidkanker (niet-melanoom) schijnen te genezen te zijn door een korte behandeling met sap van tuinwolfsmelk, maar dit is nog in een experimentele fase en is op slechts 36 patiënten getest. (Bron: Wikipedia)
Vogelmuur (Stellaria media) is een lage, eenjarige plant uit de anjerfamilie (Caryophyllaceae). De bloeitijd loopt van januari tot december met een piek in het voorjaar. Vogelmuur is ook makkelijk te herkennen aan de kleine witte bloemen die het gehele jaar zichtbaar zijn. De bloemen staan breed open en doen denken aan een soort ster. De botanische naam Stellaria komt dan ook van het Latijnse stella, wat ster betekent.
Over vogelmuur hadden we het onlangs uitgebreid: Klik hier
Zandraket (Arabidopsis thaliana) is een eenjarige plant uit de kruisbloemenfamilie (Brassicaceae). Het aantal chromosomen in een diploide cel is 10 (2n = 10). De soort wordt veel gebruikt voor genetisch onderzoek. Het was de eerste plant waar het gehele genoom van is ontrafeld.
Over de zandraket hadden we het al eerder. Klik hier.
Klein glaskruid (Parietaria judaica) is een vaste plant die behoort tot de brandnetelfamilie (Urticaceae). In Brugge komt deze plant overal in de stad op muren, kademuren en tegen de gevesl op het voetpad voor. Momenteel bloeit de plant met minuscule bloempjes. Je moet echt een plantenloep gebruiken om ze te kunnen zien.
Klein glaskruid verschilt van groot glaskruid (Parietaria officinalis) door de niet-holle stengel.
Over klein glaskruid hadden we het reeds eerder. Klik hier!
Alle informatie is te vinden op Wikipedia en op deze website.
Op mysterieuze wijze dragen woorden die beginnen met “straat” vaak een lading van minachting met zich mee. Wie zou zich willen identificeren als een straatloper? Nog erger, wie verlangt ernaar straatarm te zijn? Een straatjongen wordt al snel gezien als een ondeugende rakker, en een straatvoetballertje …
Op zoek naar vogelmuur (Stellaria media)? Dan zal u niet lang hoeven te zoeken. Ook niet in het stadscentrum. Onlangs vond ik het zelfs tegen een gevel in Brugges drukste winkelstraat. Het nederige plantje is een constante metgezel in de stad; vaak te vinden op trottoirs, …
Wat een onverwacht mooie Paasmaandag beleven we! De atmosfeer straalt puur lentegeluk uit en de weergoden spelen het spel mee. Terwijl de weersvoorspellingen dagenlang regen beloofden, blijven de dreigende buien op afstand en verwent de zon ons af en toe met haar stralen. Het is nog geen volle lentebries, maar hey, het is slechts 1 april! Wat een perfecte dag om eropuit te trekken en te ontdekken welke verrassingen de natuur vandaag voor ons in petto heeft tijdens een heerlijke wandeling!
Overal waar je kijk zie je momenteel het fijne kandelaartje, één van die kenmerkende stadsplanten die nu in bloei staan.
Dit plantje heeft mijn hart al meerdere keren gestolen, maar ik kan er gewoon niet genoeg van krijgen. Het is werkelijk een pareltje dat het verdient om opnieuw bewonderd te worden.
Het kandelaartje, ook wel bekend als Saxifraga tridactylites, is een kleine wonderbaarlijke steenbreek die zijn prachtige bloempjes vroeg in het voorjaar ontvouwt. Met zijn levendige rode tinten en bedekt met korte, kleverige klierharen, trekt deze plant direct de aandacht. Vooral in de zon, en door een macro-lens zijn die klierhaartjes goed te zien.
De beelden wisselen vanzelf om de 4 seconden!
Op de muren van het Kantcentrum in de Balstraat te Brugge bloeit weer een fris lila bloemetje. Het heet de Kleine aubrieta. Volgens bepaalde bronnen werd het plantje daar al in 1966 waargenomen. We zullen het later in een afzonderlijke bijdrage nog eens over deze plant hebben.
de plant produceert éénzadige pluisvruchtjes die door de wind over grote afstanden verspreid kunnen worden. Grote kans dat er altijd wel een aantal zaden op een geschikt plekje terechtkomen!
De bloempjes van het klein kruiskruid
Een ander betoverend plantje dat gedijt op de eeuwenoude muren en sfeervolle stadskaaien van Brugge, is de muurleeuwenbek. Een waar juweeltje om te aanschouwen, en het is geen toeval dat het woord ‘muur’ in zijn naam voorkomt. Muurleeuwenbek is wellicht dé belichaming van de stedelijke flora. Geen enkele stad zou compleet zijn zonder dit prachtige plantje, dat met een vleugje zon meteen een explosie van kleur toevoegt aan die historische stadsmuren.
Eentje die je misschien niet onmiddellijk op een oude stadsmuur verwacht, maar het kan dus wel degelijk: de citroenmelisse. Wie haar ooit gezien heeft kan haar nooit meer vergeten, al was het maar om de heerlijke citroengeur die je ruikt als je een blaadje tussen de vingers wrijft. Karel de Grote was zodanig overtuigd van de bijzondere geneeskrachtige werking van citroenmelisse (vooral met betrekking tot nerveuze klachten), dat hij in zijn Capitularis de Villis verordende dat het plantje op al zijn landgoederen doorheen zijn rijk zou worden aangeplant. Ook op deze plant komen we nog uitvoerig terug.
Over de stinkende gouwe hadden we het onlangs nog.
Klik hier voor dat artikel
En wat zou het voorjaar zijn zonder de paardenbloem.
Overal staat de plant nu te bloeien.
Over enkele weken zullen al die gele bloemhoofdjes een pluizenbol zijn.
Herderstasje is een plant die je in een stedelijke omgeving veel aantreft. Hier een jonge plant met een goed ontwikkeld, en fris bladrozet. De typische, hartvormige hauwtjes zijn goed te zien.
En tenslotte laten we ons weer betoveren door de prachtige mossen en korstmossen op een oude, stenen bank voor de gevel van het geboortehuis van Guido Gezelle te Brugge. We zien er het gewoon muursterretje en zijn sidekick, het gewoon muisjesmos – zoals zo vaak – broederlijk naast mekaar.
Een slide show! De beelden wisselen vanzelf om de 5 seconden.
