17 mei 2024

Gewone smeerwortel – deel 3

In deel 3 over de gewone smeerwortel geeft onze mederedacteur Andrea Bleeker praktische tips over het medicinaal gebruik van smeerwortel. We danken Andrea voor de toestemming om haar artikel te gebruiken als basis voor de hiernavolgende tekst.

Praktische tips voor medicinaal gebruik.

Smeerwortel is een fantastisch middel voor veldverband. Als je tijdens een wandeling een schaafwondje oploopt of gebeten wordt door een vervelend insect, hoef je alleen maar om je heen te kijken. Als je smeerwortel ziet staan, pluk dan een blad, scheur het in stukjes en maak er een brij van met wat water. Zo heb je snel een veldverband! Breng het aan op de pijnlijke plek en je zult snel verbetering merken.

Smeerwortelkompres

Het gebruik van smeerwortel in zalven is goed gedocumenteerd. Onderzoek heeft aangetoond dat smeerwortel pijn verlicht, ontstekingen remt en zwelling vermindert. Er zijn diverse studies uitgevoerd naar het gebruik van smeerwortel bij enkelverstuikingen en de resultaten waren positief.

Deze plant is buitengewoon waardevol omdat het de genezing van de huid en wonden versnelt. Je kunt een kompres maken van de wortels of bladeren en dit direct op de huid aanbrengen, of je kunt het verwerken tot een zalf. Het kompres remt de groei van bacteriën, helpt infecties te voorkomen en minimaliseert littekens. De plant bevat een slijmachtige substantie en de stof allantoïne, die de groei en reparatie van cellen stimuleert.

Smeerwortel staat al zeer lang bekend voor zijn helende werking bij kneuzingen, verstuikingen en breuken. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat de stof “allantoïne” het weefsel rond de wonde aanzet tot nieuwe groei. De bladeren werken dus samentrekkend en helen wonden. In oude boeken vind je wel eens de naam heelwortel in plaats van smeerwortel.

Eén van de beste toepassingen van smeerwortel is het genezen van kleine verwondingen aan de huid. Huiduitslag, eczeem, brandwonden en huidwonden genezen snel wanneer het kruid wordt gebruikt. Ik geef er de voorkeur aan de wortel hiervoor te gebruiken, maar bladeren kunnen ook worden gebruikt. Breng drie keer per dag smeerwortelzalf aan of gebruik gekneusde bladeren of geplette wortel om een kompres voor de beschadigde huid te maken. Ik gebruik ook smeerwortelthee of een afkooksel van de wortel als een wasmiddel, vooral bij huiduitslag, acne, eczeem en psoriasis. Gebruik het niet voor diepe wonden of punctiewonden, omdat het deze te snel geneest en daarmee infectie kan blokkeren.

Mijn ervaring (Andrea Bleeker)

Bij een verstuiking of andere pijn maak ik direct een papje van smeerwortel. Dit papje bevestig ik met een gaasje en verband op mijn lichaam en laat ik een tijdje zitten. Elke keer ben ik weer verbaasd dat de pijn zo snel wegtrekt!

In verschillende boeken staat dat je smeerwortel inwendig mag gebruiken. Doe dat liever niet. Sommige wetenschappers beweren dat de plant kanker zou kunnen veroorzaken als je ze inwendig gebruikt. Sedert enkele jaren wordt in heel wat de landen de verkoop van smeerwortelpreparaten voor inwendig gebruik verboden of aan strenge beperkingen onderworpen. Reden hiervoor is het feit dat wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat het gebruik van grote hoeveelheden smeerwortel risico’s op leverbeschadiging met zich mee kan brengen. Uitwendig gebruik kan geen kwaad!

Smeerwortelzalf

Smeerwortelzalf is een natuurlijk middel dat de aanmaak van nieuwe cellen en weefsel, bindweefsel, slijmvliezen en kraakbeen bevordert. Het heelt blauwe plekken, kneuzingen en oedemen. Het kan gebruikt worden bij zwellingen, spierpijn en reumatische klachten. De zalf is in de handel te koop, maar je kunt die ook zelf maken.

Smeerwortelzalf is natuurlijk heel bekend (o.a. van Dr. Vogel) en wordt van smeerwortel gemaakt. De wortel is niet alleen het traditionele middel bij breuken en blauwe plekken in de homeopathie, het schijnt ook te helpen bij pijnlijke borsten als er na de zwangerschap veel melk geproduceerd wordt, en het stelpt daarnaast ook het bloeden van aambeien en helpt bij steenpuisten, en chronische aandoeningen van gewrichten en botten.

De Smeerwortel kan pijn verminderen, afvalstoffen afvoeren, de heling stimuleren en de doorbloeding verbeteren. Het kruid is van oudsher altijd gebruikt bij diverse klachten. Ook bij een hernia, reumatische aandoeningen en spierpijnen werd dankbaar gebruik gemaakt van deze plant.

Onze voorouders probeerden iets met smeerwortel tegen jicht te doen. Ze raspten de wortel, legden de brij in een omslag en bonden dat op de pijnlijke plek. Ze smeerden eerst een beschermende laag zalf op de zere plek, uierzalf of goudsbloemzalf bijvoorbeeld. Zeker als ze de geraspte wortel of gekneusde bladeren dadelijk op de wonde legden. De huid kon anders verbranden.

Hoe maak je een kompres?

Maak eerst een kruidenthee:

– Van de wortels: Verwarm één eetlepel met verse of gedroogde stukjes wortel met ongeveer 250 ml koud water in een steelpannetje. Breng het langzaam aan de kook en laat het ongeveer 10 tot 15 minuten zacht doorkoken (met deksel!) op het kleinste pit van je gasfornuis. Draai het gas daarna uit.

– Van het blad: Scheur een paar verse bladeren in stukken, of gebruik een eetlepel gedroogd, verkruimeld blad. Doe deze samen met 250 ml koud water in een steelpannetje. Breng het langzaam aan de kook. Wanneer het kookt kun je het gas uitdraaien en 15 minuten laten trekken. (Dus niet doorkoken zoals bij de wortel.)

Zeef de kruiden eruit en maak een washandje nat met het vocht.

Pak het washandje zodra je het kunt vastpakken en wrijf met het washandje de pijnlijke plek ongeveer één minuut lang in. Leg het washandje daarna op de pijnlijke plek.

Dek het af met een handdoek, een kruik of een deken. Laat het minstens 15 minuten liggen en haal het kompres eraf wanneer het niet meer prettig voelt of maak hem nog een keer warm met de smeerwortelthee.
Hierna kun je de huid inmasseren met de olie.

Wanneer je kruidenthee over hebt, dan kun je het in de koelkast bewaren en de volgende dag weer opwarmen.

Gebruik smeerwortelzalf om rugpijn te behandelen. Aangebracht drie keer per dag, verlicht het de pijn in botten en gewrichten.

Op dezelfde manier is uitwendig gebruik van smeerwortelzalf gunstig voor knie- en gewrichtspijn als gevolg van artrose. Het is belangrijk de substantie een paar uur te laten zitten. Dan weer te verversen en dit een paar keer herhalen.

Smeerwortel wordt gebruikt om inwendige zweren en de bloeding die ze veroorzaken te behandelen. De smeerwortel stopt de bloeding en helpt het gewonde weefsel te genezen. Je kunt de thee drinken of de afkooksel gebruiken.

Bij rugpijn kun je de bladeren van de smeerwortel in een emmer doen en er dan kokend water overheen gooien. Na 20 minuten vis je de bladeren eruit en doet het water dan in het badwater om je rug te verwennen.

Recept voor smeerwortelolie

Je kunt olie of crème kopen, maar zelf maken is niet moeilijk:
De wortel van de plant bevat een grotere concentratie geneeskrachtige eigenschappen dan het blad en kan in voor- en najaar worden geoogst. In de zomer maak je gebruik van het blad. Op de website van Andrea vind je een recept om smeerwortelolie zelf te bereiden. Klik hier!

3x daags smeerwortelolie of -crème op de pijnlijke plek inmasseren. Om te voorkomen dat de kleding verkleurt, is het raadzaam de olie af te dekken met bijvoorbeeld een verband of een handdoek, of laat het eerst intrekken voordat je je (mooie) kleding aantrekt.

Andrea Bleeker op YouTube

https://www.youtube.com/watch?v=InxZBOjymIE

Waarschuwing

Wees zeer voorzichtig bij inwendig gebruik! Sedert enkele jaren wordt in heel wat de landen de verkoop van smeerwortelpreparaten voor inwendig gebruik verboden of aan strenge beperkingen onderworpen. Reden hiervoor is het feit dat wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat het gebruik van grote hoeveelheden smeerwortel risico’s op leverbeschadiging met zich mee kan brengen.

Schadelijke toxines in smeerwortel worden verondersteld lever- en longschade of kanker te veroorzaken wanneer ze in sterk geconcentreerde doses worden gebruikt. Om deze reden raden veel genezers het inwendige gebruik van smeerwortel niet aan. Gebruik inwendig met voorzichtigheid of onder medisch toezicht.

Smeerwortel mag niet worden gebruikt door zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven.

Disclaimer

De auteurs van Stadsplanten.be zijn niet verantwoordelijk voor eventuele schade, van welke aard dan ook, als gevolg van het gebruik van planten voor medische of culinaire doeleinden. De auteurs kunnen niet aansprakelijk gesteld worden voor aanspraken die voortkomen uit de verkeerde determinatie van een kruid of het verkeerde gebruik ervan in de ruimste zin van het woord.
Lees in dat verband ook de uitgebreide disclaimer elders op deze website. Klik hier!