28 maart 2025

Nieuw-Zeelandse veldkers

Verstekeling krijgt vaste grond onder de voeten

Weken geleden al viel mijn oog op een onooglijk klein plantje – niet groter dan een paar centimeter, met bescheiden ronde tot ovaalvormige blaadjes. Zo’n alledaags geval dat je zonder nadenken voorbijloopt, één van de vele in de eindeloze stoet van onopvallend groen.

Maar toen… verschenen er plots fragiele, witte bloempjes. Vier kroonblaadjes, keurig gerangschikt. Een vertrouwde vorm, een kruisbloemige zonder twijfel – en toch kon ik het niet plaatsen. Wat was dit? Een mysterieuze indringer in de stad, een botanisch raadsel dat mijn nieuwsgierigheid aanwakkerde.

Gelukkig had ik een bondgenoot in mijn speurtocht: mijn trouwe metgezel, ObsIdentify. Met één klik onthulde hij het geheim. Nieuw-Zeelandse veldkers. Zeldzaam ingeburgerd.

Al sinds de jaren ‘90 van vorige eeuw duikt deze mysterieuze, kleine plant op in plantenkwekerijen in West-Vlaanderen, stilletjes verscholen tussen andere gewassen. Waarschijnlijk was hij er al veel langer, onopgemerkt, een onschuldige indringer die geduldig wachtte om ontdekt te worden.

Pas in 2005 werd hij voor het eerst buiten de kwekerijen opgemerkt – als een onuitgenodigde gast in een particuliere tuin in Aalter en zelfs in de gerenommeerde Kruidtuin van Leuven (Hoste & al. 2008). Sindsdien blijkt Cardamine corymbosa geen voorbijganger te zijn: hij duikt steeds vaker op, zowel in Vlaanderen als in Wallonië, zij het vooral in het noorden van het land.

Sommige bronnen vermelden dat hij al in 1999 in Vlaanderen (Waregem) gevonden werd.

Wil je weten waar deze stille veroveraar zich tegenwoordig schuilhoudt? Een actueel overzicht van recente waarnemingen vind je hier:

https://waarnemingen.be/soort/view/18348

Foto: By Bernd Sauerwein – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=10659389

Ingeburgerd

Cardamine corymbosa lijkt een zwervend bestaan te leiden, maar altijd met een onmiskenbare link naar de wereld van de tuinbouw. Hij duikt op waar mensen planten verplaatsen en verzorgen – in plantenkwekerijen, waar hij als een hardnekkige indringer wordt beschouwd, maar ook op verrassende plekken: tussen de kasseien van de stad, in tuinen waar hij ongezien meereist met nieuwe aanplant, en opvallend vaak… op begraafplaatsen.

Precies daar, tussen grafstenen en ornamentale beplanting, vindt hij een thuis. Ondanks de voortdurende verstoring van deze plekken blijft hij zich handhaven, een stille overlever die zich onopvallend nestelt in de randen van het landschap. In Leuven, op de oudste bekende groeiplaats, blijft zijn aanwezigheid keer op keer bevestigd. Een onzichtbare gast, die stiekem terrein wint.

Cardamine corymbosa is onder vergelijkbare omstandigheden bekend uit verschillende andere Europese landen.

In de Standaardlijst van de Nederlandse flora (2020) kreeg het de status “ingeburgerd.” De soort kan – in tenminste het stedelijk gebied van ons land – tot de blijvers gerekend worden.

Kenmerken

Grootte: Meestal niet hoger dan 5 cm.
Bladeren: Kleine, niervormige tot langwerpige blaadjes.
Bloemen: Zeer kleine, witte bloemen met vier kroonblaadjes.
Vruchten: Smalle hauwtjes (typisch voor kruisbloemigen), die snel openspringen en zaden verspreiden.

Verspreiding en habitat

Oorspronkelijk uit Nieuw-Zeeland, maar nu wijdverspreid in Europa, Azië en Noord-Amerika.
In België en Nederland vooral te vinden in stedelijke omgevingen, zoals tussen straatstenen, in kassen en op vochtige plekken in tuinen.