Sint-Janskruid versus Jacobskruiskruid

Op 24 juni viert de Kerk het hoogfeest van de geboorte van Johannes de Doper. Dat is opvallend, want buiten Jezus en Maria is hij de enige heilige van wie de geboorte wordt gevierd, niet de dood.

Zijn geboortedag valt net na de zomerzonnewende, wanneer de zon haar hoogste punt bereikt heeft en de dagen weer stilaan korter worden. Johannes zelf vatte zijn opdracht ooit samen met de woorden: “Hij (Jezus) moet groter worden, en ik kleiner.” Dat is precies wat de natuur ook laat zien: na 21 juni neemt het licht af.

Een half jaar later, net na de winterzonnewende, vieren we op 25 december de geboorte van Jezus. De dagen worden dan opnieuw langer: het licht keert terug. Geen toeval — Jezus wordt immers het “Licht van de wereld” genoemd.

Samen vertellen deze twee feesten een krachtig verhaal. Een wonderlijk samenspel van liturgie, symboliek en natuur.

Yin en Yang

Vanaf de winterzonnewende groeit het licht: de natuur ontwaakt, sap stijgt, zaden kiemen – yang is aan het werk. Deze opwaartse kracht bereikt haar hoogtepunt rond 21 juni, bij de zomerzonnewende. Daarna keert het tij. Het licht neemt af, bladeren vallen, de levenskracht trekt zich terug in wortels en zaden. Yin neemt het over: rust, stilte, inkeer.

Deze fascinerende visie komt uit de Chinese filosofie, waar yin en yang de voortdurende wisselwerking van tegenpolen verbeelden. In de seizoenen zien we hun dans: een eeuwige cyclus van worden en vergaan, groeien en terugtrekken, ademen en loslaten.

24 juni en Sint-Janskruid

Niet toevallig hebben we het dus vandaag (24 juni) over een plant die onlosmakend met de zomerzonnewende verbonden is: het Sint-Janskruid.
Eerder hadden we het er ook al over:

https://www.stadsplanten.be/sint-janskruid-hypericum-perforatum-deel-1/ 

en 

https://www.stadsplanten.be/sint-janskruid-deel-2/

De Kruidenspiegel

Katrien Catoor schreef een interssante bijdrage over het verschil tussen Sint-Janskruid en Jacobskruiskruid, twee planten die tegelijk in bloei staan, die vaak met mekaar verward worden, maar dit toch totaal verschillend zijn. 

Katrien Catoor is auteur van de website De Kruidenspiegel. 

Zie: https://de-kruidenspiegel.odoo.com/blog/blog-1/sint-janskruid-14

Sint-Janskruid draagt de vurige zonnekracht in zich die de ziel verwarmt en het donker verjaagt.
Het is één van de heksenkruiden en hét kruid bij uitstek dat bij Midzomer hoort. Maak jij ook een kruidenwis?

Wist je dat dit geliefde kruid vaak verward wordt met het giftige Jacobskruiskruid? Die verwarring is begrijpelijk, maar niet zonder risico.⁠

Waarom de verwarring?

Misschien deels door de alliteratie met ‘Ja’, de twee mansnamen, Jan en Jacob en allebei eindigend op ‘kruid’? Ook bloeien beide wilde planten rond dezelfde tijd met heldergele bloemen. Bovendien groeien ze vaak op dezelfde plaats, langs wegranden, op open terreinen en in weilanden.

Maar waar Sint-Janskruid (Hypericum perforatum) een milde antidepressieve werking heeft, is Jacobskruiskruid (Jacobaea vulgaris) zeer giftig voor lever en zenuwen – zelfs in kleine hoeveelheden.⁠ Deze is dus absoluut geen ‘Sint’.

Toch zijn ze makkelijk te onderscheiden…

Jacobskruiskruid herken je aan de gele lintbloemen die in een krans rond het bloemhoofdje staan – een beetje margrietachtig van vorm.

Sint-Janskruid daarentegen heeft kleine, stervormige bloempjes met vijf losse kroonblaadjes en opvallende meeldraden in het midden.

Twijfel je nog?

Hou dan een blaadje tegen het licht. Zie je fijne stipjes of doorzichtige gaatjes? Dat zijn oliekliertjes – een duidelijk kenmerk van Sint-Janskruid.

En er is nog een truc: wrijf een bloemknopje tussen je vingers. Kleuren die donkerrood? Dan weet je het zeker: Sint-Janskruid. Bij planten die al bijna uitgebloeid zijn, zie je dat soms al aan de oranjebruine verwelkte bloempjes. Zo laat de natuur altijd wel ergens haar geheimen zien – als je maar goed kijkt.

Belangrijke waarschuwing

Ken het kruid vóór je het plukt. Wees altijd 100% zeker van je determinatie. Verwisseling is niet onschuldig – zeker niet in thee, tinctuur of olie. Weet ook dat wie psychofarmaca inneemt, geen Sint-Janskruid hoort te gebruiken.

Lees in dat verband ook onze disclaimer

De kruidenspiegel op Instagram

Katrien Catoor is met “De Kruidenspiegel” ook op Instagram te vinden: https://www.instagram.com/de_kruidenspiegel/

Link naar de 16 meest recente artikelen