Is er leven op Mars? (Deel 2)

Omdat we nu toch gewapend waren met een plantenloep – het equivalent van een vergrootglas voor nerds – besloten we nóg dieper te duiken. Letterlijk. We daalden af naar het microniveau, daar waar enkel mieren en hardnekkige korstmossen zich thuis voelen.

En jawel hoor: op de arduinen stenen ontdekten we ze – korstmossen! Geen planten, strikt genomen – de botanische etiquette kijkt daar streng op toe – maar hé, het zijn ook levende wezens. Geen bloemen, geen blaadjes, geen Instagram-allure – maar wel sterk, stil en taai. Met de hulp van Tim Claerhout konden we ze op naam brengen.

Gelobde citroenkorst (Xanthomendoza fallax) 

Gelobde citroenkorst is een geelgroene korstmos die vaak op boomschors en rotsen groeit. Hij heeft gelobde, platte lobben en voelt glad aan. Deze korstmos houdt van licht beschaduwde plekken en komt veel voor in de stad. Door zijn frisse kleur fleurt hij oppervlakken op en draagt hij bij aan de biodiversiteit.

Kleine geelkorst (Xanthoria parietina) 

Kleine geelkorst (Xanthoria parietina) is een feloranje korstmos dat vaak op muren, stenen en boomschors groeit. Het is zeer tolerant voor vervuiling en droge omstandigheden, waardoor het veel voorkomt in steden. Door zijn opvallende kleur fleurt het grauwe plekken op en is het een belangrijke indicator van luchtkwaliteit. Een taaie, kleurrijke stadsbewoner.

Muurschotelkorst (Lecanora muralis)

Muurschotelkorst is een grijswitte tot lichtgele korstmos die vaak op stenen, muren en dakpannen groeit. Het vormt ronde, schotelvormige vruchtlichamen die lijken op kleine bordjes. Muurschotelkorst is goed bestand tegen vervuiling en droge omstandigheden, waardoor hij veel voorkomt in stedelijke omgevingen. 

Valse citroenkorst (Xanthomendoza fallax var. fallax)

Valse citroenkorst is een felgele korstmos met platte, gelobde lobben die op boomschors en rotsen groeit. Hij lijkt op gelobde citroenkorst maar is meestal iets dunner en lichter van kleur. Deze korstmos groeit vooral op licht beschaduwde plekken en is bestand tegen vervuiling, waardoor hij veel voorkomt in stedelijke gebieden.

Fossielen

En ach, nu we toch half op de grond lagen met onze loep als een detective van de flora-afdeling, deden we nóg een ontdekking die ons rechtop deed veren — nou ja, in slow motion, én met krakende knieën. Want wat zagen wij daar, in de verweerde façade van de Brugse Hallen? Fossielen! Jawel, versteend leven van miljoenen jaren oud.

Fossielen zijn versteende overblijfselen of afdrukken van organismen uit het verleden, vaak miljoenen jaren oud. Ze geven inzicht in het leven van vroeger en helpen wetenschappers de evolutie en de geschiedenis van de aarde te begrijpen. Fossielen ontstaan wanneer planten, dieren of andere organismen bedekt raken met sediment en onder druk en tijd mineraliseren. Veelvoorkomende soorten zijn botten, schelpen, bladeren en sporen. 

Onze queeste naar wilde planten veranderde plots in een prehistorische expeditie, recht door de tijd heen. Wat begon als een zoektocht naar een sprietje straatgras werd een ontmoeting met het oergeluid van het leven zelf. Alsof Moeder Natuur fluisterde: “Jullie mogen dan spuiten, branden en vegen wat je wil – ik was hier al voor de dinosaurussen en ik blijf nog even.”

Het was een les in nederigheid. En een subtiele hint dat zelfs op de Markt van Brugge, waar het leven zwaar op de kasseien weegt, het bestaan zélf zich nog laat zien – al is het dan in versteende vorm.

Metselaarstekens

Maar het beste moest nog komen! Alsof fossielen en korstmossen nog niet spectaculair genoeg waren, ontwaarden we plots een glimp van de middeleeuwse bouwvakker.

Want wat ontdekten we daar, gekerfd in de eeuwenoude stenen van de Hallen? Metselaarstekens! Jawel, de handtekeningen van de steenkappers en metselaars van weleer. Elk teken een soort logo, uniek per vakman – een soort kruising tussen een QR-code avant la lettre en een gepersonaliseerde graffiti-tag, maar dan met beitel in plaats van spuitbus.

Deze tekens zijn geen achteloze krabbels: ze dienden als bewijs van het werk dat een ambachtsman geleverd had, zodat hij op het einde van de dag wist hoeveel stenen hij mocht factureren — of op z’n minst een warme kom pap waard was.

En zo eindigde onze plantenzoektocht op de Markt als een ware tijdreis door steen, spriet en geschiedenis. Van straatgras tot steengraffiti – Brugge leeft, kruipt en kerft. Je moet alleen durven kijken.

(Alle foto’s werden op de Markt te Brugge genomen)

Link naar de 12 meest recente artikelen